عباس اسماعیلی دبیر کارگروه محیط زیست ستاد توسعه فناوریهای آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و استاد دانشگاه تربیت مدرس (گروه محیط زیست) در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص پدیده آلودگیهای هوا اظهار کرد: مشکل آلودگی هوا یک مشکل چند جانبه است که تحت تاثیر عوامل انسانی، طبیعی، درونی و بیرونی قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه این آلودگی هوا یک موضوع پیچیده‌ای است که با یک نسخه واحد، قابل حل نیست، عنوان کرد: برای کاهش میزان آلودگی هوا دو راهکار اساسی وجود دارد؛ یکی حذف عامل آلاینده‌ها و منابع انتشار و دیگری به کارگیری فناوریهای کاهش آلودگیهای ناشی از مصرف.
اسماعیلی در خصوص روش اول مبنی بر حذف عامل آلاینده‌ها و منابع انتشار خاطرنشان کرد: هرگونه اقدامی که منجر به کاهش مصرف شود اعم از موقت یا دائم، نظیر محدودیت‌های ترافیکی، تعطیلی صنایع آلاینده، جلوگیری از ورود خودروهای فرسوده و دودزا به خیابان‌ها که در حال حاضر کم و بیش اجرا می‌شود میتواند مسکنی در شرایط بحرانی باشد.
وی با بیان اینکه هوای کلان شهرهایی نظیر تهران در زمان وارونگی هوا به ویژه در فصول سرد سال، ظرفیت بسیار پایینی در پذیرش آلودگی نسبت به شرایط مطلوب بارانی و یا اقلیمی مناسب دارد، گفت: بایستی براساس پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی چند روز قبل از بحرانی شدن محدودیت‌های ترافیکی اعمال شود.
وی افزود: اگرچه محدودیت زوج و فرد کردن خودروها کمک مختصری در بهبود شرایط بحرانی دارند ولی فراموش نکنیم تا چندسال آتی، تراکم زوج و فرد هم کارآیی نخواهد داشت چون به عنوان مثال اگر اکنون مجموعاً ۲ میلیون زوج و فرد داشته باشیم تا چندسال دیگر تعداد خودروهای زوج و فرد هر کدام به تنهایی برابر مجموع تعداد چند سال قبل خود خواهند بود.
استاد دانشگاه تربیت مدرس (گروه محیط زیست) ادامه داد: افزایشی که سالانه وارد سیستم حمل و نقل شهری شده و به وضوح آن را به صورت گره‌های ترافیکی احساس می‌کنیم و آنچه به عنوان معضل آلودگی هوا در شرایط بحرانی از آن یاد می‌کنیم تنها بخشی از اثرات حاد آن است؛ در حالی که اثرات مزمن و درازمدت آنکه از نظرها پنهان است در سال‌های آینده میتواند مشکلات جدی و خطرناکی برای ما و به ویژه فرزندانمان در شکل بروز انواع سرطان‌ها به وجود بیاورد.
وی با بیان اینکه با این مشکلات بار سنگین هزینه‌ای بر دوش دولت و خانواده‌ها می‌افتد، عنوان کرد: لذا پیشنهاد می‌شود در جهت کاهش ظرفیت خودروها و پلاک گذاری در کلان شهرها فکر اساسی شود. مسئله دیگری که از نظرها نباید دور باشد مشکل فرهنگی و آموزشی است که نیاز به حمایت و همکاری شهروندان دارد تا از سفرهای غیرضروری در همه زمان‌ها به ویژه، زمان‌های بحرانی بپرهیزند؛ از سوی دیگر هم دولت شتاب بیشتری درجهت کاهش انتشار آلودگی از طریق بهبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی، به روز کردن تولیدات داخلی جایگزینی از طریق انرژی‌های پاک بدهد.
استفاده از فناوری در کاهش و حذف آلاینده‌ها
دبیر کارگروه محیط زیست ستاد توسعه فناوریهای آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تاکید کرد: راهکار دوم که درجهت کاهش و بهبود نسبی کیفیت هوا می‌انجامد، بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های فناورانه شرکتهای دانش‌بنیان و پژوهشگران است.
استاد دانشگاه تربیت مدرس (گروه محیط زیست) در ادامه به نقش ستاد در توسعه فناوریهای حوزه محیط زیست برای کاهش آلودگی‌ها گفت: این ستاد فراخوانی را به تازگی آماده کرده تا پژوهشگران و محققان، شرکتهای دانش بنیان که ایده‌های فناورانه برای کمک به کاهش آلاینده‌ها در کلان شهرها دارند طرح‌های خود را به ستاد ارسال کنند، تا پس از داوری و ارزیابی اولیه در صورت تایید برای مرحله اجرای پایلوت مورد حمایت ستاد قرار گیرند.
دبیر کارگروه محیط زیست ستاد توسعه فناوریهای آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست اضافه کرد: نظر به پیچیدگی خاص بحران آلودگی ناشی از مسایل صنعت، اقتصادی، اجتماعی و اقلیمی درمان ریشه‌ای آن نیاز به یک برنامه مدون و همکاری همه جانبه سازمان‌ها و جامعه در یک دوره زمانی چند ساله دارد.
اسماعیلی با اشاره به طرح‌هایی که مد نظر ستاد برای حمایت در راستای کاهش آلودگی هاست خاطر نشان کرد: هر طرح فناورانه که منجر به کاهش آلاینده‌ها، کاهش منابع مصرفی سوخت‌های فسیلی اعم از سیستم‌های ثابت و متحرک شود میتواند مورد حمایت ستاد قرار گیرد.
طرحی که تا پایلوت اجرایی شد
اسماعیلی در ادامه به عنوان نمونه به طرح تولید کاتالیست قابل نصب در اگزوز وسایل نقلیه موتوری که از سوی ستاد در راستای کمک به کاهش آلودگی هوا در مرحله پایلوت مورد حمایت قرار گرفت اشاره کرد و گفت: از این کاتالیست می‌توان در بهبود کیفیت گازهای خروجی خودروها استفاده کرد تا آلایندگی حاصل از سوخت خودرو را به حداقل کاهش دهد.
به گفته وی، ضمانت اجرایی این طرح‌های فناورانه در حوزه آلودگی هوا به سیستم‌های دولتی بر می‌گردد. طرح‌های فناورانه‌ای که از سوی سازمان‌های بهره‌بردار پیشنهاد و حمایت شوند در اولویت حمایت ستاد نیز قرار خواهند گرفت.
استاد دانشگاه تربیت مدرس (گروه محیط زیست) خاطر نشان کرد: تفاهم نامه‌ای با سازمان محیط زیست داریم که امیدواریم منجر به همکاری‌های خوبی در حوزه کاهشی آلودگی هوا و آب در محیط زیست شود. اما آنچه که در حوزه ماست کمک به فناوری‌هایی است که نوع آلودگی را به هر طریق در یک صنعت و سیستم حمل و نقل کاهش دهد ولی مابقی بر عهده سازمان‌های اجرایی است.
طرح‌هایی که از تایید ستاد رد شده‌اند
به گفته اسماعیلی تاکنون پروژه‌های متعددی در خصوص رفع آلودگی هوا، آب و تثبیت ریزگرد به ستاد آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست رسیده که تعدادی اتمام و برخی درحال انجام هستند.
نقش ستاد در اجرای طرح‌های فناورانه
دبیر کارگروه محیط زیست ستاد توسعه فناوریهای آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری افزود: مهمترین برنامه ستاد حمایت و پشتیبانی از پروژه‌های فناورانه در چارچوب اهداف سند ستاد است که بخش زیادی از آن در حوزه محیط‌زیست به‌ویژه آلودگیهای آب، خاک و هوا را شامل می‌شود.
وی تاکید کرد: برای کاهش انتشار آلایندگی الزاماً تمامی راهکارها نباید فناورانه باشد ابعاد مدیریتی ساده در برخی موارد نتیجه بهتری از راه حل های فناورانه دارد؛ به عنوان مثال در یک اکوسیستم مرتعی و چراگاه برای تعلیف انواع دام‌ها تعیین ظرفیت می‌شود تا بر اثر چرای بی رویه تخریب نشود. چگونه اجازه داده می‌شود اینگونه بی حد و حساب به تراکم خودرو در اغلب کلانشهرها به ویژه تهران که از نظر اقلیمی در فصول سرد سال به شدت آسیب پذیراست همه ساله اضافه شود. آیا هرگز خسارات پیدا و پنهان آن را ارزیابی کرده‌ایم آن‌هم در مقابل کدام مزیت‌ها؛ اقدامی که کاهش آن نیاز به فناوری نداشته و صرفاً یک برنامه ریزی مدیریتی است.
نظر شما